بیماری برونشکتازی و بررسی گزینه‌های درمانی آن

برونشکتازی یک بیماری ریوی است که موجب سرفه مداوم و خلط سینه می‌شود. این وضعیت دائمی بوده و با گذشت زمان بدتر خواهد شد و در مواقعی حتی می‌تواند کشنده باشد. در این بیماری قسمت‌های مختلف راه‌های هوایی ریه به صورت دائمی بزرگ شده و خلط انباشته می‌گردد که این مسئله منجر به عفونت ریه می‌شود. بیماری برونشکتازی افراد مبتلا به سل و فیبروز کیستیک را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد اما علت‌های دیگری نیز وجود دارند، در حقیقت فرآیندها و مکانیزم‌های مختلفی می‌توانند منجر به بروز این اختلال شوند که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.

اطلاعاتی در رابطه با بیماری برونشکتازی

برونشکتازی می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد اما افراد مسن بیشتر در معرض خطر قرار دارند. در ایالات متحده این بیماری از هر 100 هزار نفر 25 نفر را تحت تاثیر خود قرار داده و طبق پیشبینی‌های انجام شده طی 70 سال آینده این میزان به بیش از 270 نفر خواهد رسید. بهتر است بدانید که هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما برخی روش‌ها می‌توانند تا حدودی از عفونت و مخاط بکاهند.

معرفی علائم این بیماری در افراد مختلف

علائم برونشکتازی در افراد مختلف متفاوت بوده و تقریبا زمانی ظاهر می‌شوند که خلط در سیستم تنفسی ایجاد شده و منجر به چرخه‌ای از مشکلات گردد. توجه داشته باشید که خلط بیشتر به معنای باکتری بیشتر در راه‌های هوایی بوده و این مسئله منجر به التهاب می‌گردد. در این قسمت از مقاله به علائم این بیماری اشاره خواهیم کرد:

• سرفه کردن روزانه و مداوم که ممکن است تا ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه پیدا کند
• تولید خلط در مقادیر زیاد
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• سرفه خونی
• صداهای غیرطبیعی و خس خس سینه
• کاهش وزن
•  خستگی
• ضخیم شدن پوست زیر ناخن‌ها و انگشتان پا
• عفونت‌های مکرر تنفسی

توجه داشته باشید که به محض بروز هر یک از علائم نامبرده شده باید بلافاصله برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.

بررسی دلایل ایجاد بیماری برونشکتازی

به گزارش مجله پزشکی آسان طب هر نوع آسیب به ریه می‌تواند باعث ایجاد برونشکتازی شود و علت‌های آن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که یکی مربوط به فیبروز کیستیک بوده و دیگری نوعی وضعیت ژنتیکی است که موجب تولید غیرطبیعی مخاط می‌گردد. به طور کل طیف وسیعی از عوامل هستند که می‌توانند منجر به این بیماری شوند و برخی از آن‌ها شامل شرایط مادرزادی، التهابی و عفونت خواهد بود. عفونت‌هایی که با برونشکتازی ارتباط دارند شامل موارد زیر می‌گردند:

• سل
• مایکوباکتریوم غیرسلولی
• ذات الریه
• عفونت‌های دوران کودکی مانند سرخک و سرخجه

شرایط کمبود ایمنی نیز عبارتند از:

• هیپوگاماگلوبولینمی
• لوسمی
• اچ آی وی و ایدز
• شیمی درمانی
• سایر درمان‌هایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند

در نظر داشته باشید که بین 7 تا 25 درصد از بیماران مبتلا به آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریوی درگیر بیماری برونشکتازی نیز می‌باشند اما چگونگی این ارتباط هنوز مشخص نشده است.

چگونگی تاثیر این بیماری بر روی ریه‌ها

عبور هوا از سیستم تنفسی باعث می‌شود که اکسیژن وارد ریه‌ها شده و دی اکسید کربن بدن را ترک کند. در ریه‌های سالم لوله‌های برونش باریک است اما در ریه‌های مبتلا به برونشکتازی، آن‌ها گسترش یافته و به راحتی قابل انعطاف بوده و زخم می‌گردند. همانطور که می‌دانید عفونت، التهاب را افزایش داده و این مسئله سبب می‌شود که آسیب به ریه افزایش پیدا کند.

روش‌های تشخیص برونشکتازی در افراد

فرد مبتلا به سرفه مداوم، عفونت‌های ریه‌ای مجدد و خلط خونی ممکن است به برونشکتازی  مبتلا باشند. پزشک به صدای ریه‌های فرد گوش می‌دهد تا صداهای غیرطبیعی و یا شواهدی از انسداد راه‌های هوایی را بررسی نماید، همچنین پزشک به فرد یک آزمایش خون به منظور بررسی عفونت و کم خونی توصیه می‌کند. سایر آزمایش‌های احتمالی می‌توانند شامل موارد قید شده زیر باشند:

• تست خلط به منظور بررسی مخاط برای میکروارگانیسم‌هایی مانند ویروس‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها
• اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن برای ارائه تصاویری از ریه‌ها
• تست عملکرد ریه به منظور یافتن چگونگی راه‌یابی هوا به ریه‌ها
• آزمایش ریه
• برونکوسکوپی

بررسی گزینه‌های درمان این بیماری

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد هیچ درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد اما برخی از روش‌ها به کنترل بیماری کمک خواهند کرد. هدف اصلی درمان در حقیقت کنترل کردن عفونت‌ها و مخاط بوده که آسیب کمتری به ریه وارد شود. روش‌های معمول درمان برونشکتازی به شرح ذیل می‌باشند:

• روش‌های پاکسازی راه‌های هوایی مانند تمرینات تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه
• توانبخشی ریوی
• مصرف آنتی بیوتیک‌ها برای جلوگیری و درمان عفونت
• برونشوییل‌ها مانند آلبوترول (پروین تیل) و تیوتروپیوم (اسپیریوا) برای باز کردن راه‌های هوایی
• مصرف برخی داروها جهت جلوگیری یا کاهش مخاط
• اکسیژن درمانی
• واکسیناسیون برای جلوگیری از عفونت‌های تنفسی
• مصرف زیاد مایعات

توجه داشته باشید که اگر در ریه خونریزی وجود داشته باشد یا اگر برونشکتازی فقط در یک قسمت از ریه فرد باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد تا ناحیه آسیب دیده برداشته شود. در موارد شدید نیز ممکن است بیمار نیاز به پیوند ریه داشته باشد تا ریه‌های وی با یک مجموعه سالم ریه جایگزین شود. این وضعیت بیشتر در مواقعی که برونشکتازی ناشی از فیبروز کیستیک باشد، رخ خواهد داد.

راه‌های پیشگیری از این مشکل در افراد

پیشگیری در زمانی که علت پیدایش بیماری مشخص نباشد، امری دشوار محسوب می‌گردد اما به طور کل افراد می‌توانند با رعایت برخی نکات احتمال ایجاد این بیماری را کاهش دهند. افراد مبتلا به این بیماری باید به محض بروز هرگونه بیماری تنفسی که می‌تواند به برونشکتازی منجر شود، به پزشک مراجعه نمایند. واکسیناسیون می‌تواند به جلوگیری از سرخک و سرخجه که بیماری‌های دوران کودکی محسوب می‌شوند، کمک کند زیرا احتمال پیشرفت این بیماری‌ها در بزرگسالی به برونشکتازی وجود دارد. در نظر داشته باشید که اجتناب از گازهای سمی، سیگار، قلیان، بخار غذا و مواد شیمیایی می‌توانند تا حد زیادی به حفظ سلامت تنفسی فرد و ریه‌ها کمک نمایند. افرادی که به بیماری‌های مزمن پزشکی که خطر ابتلا به برونشکتازی را افزایش می‌دهند، مبتلا باشند نیز باید به پزشک مراجعه کنند تا عملکرد ریه آن‌ها تحت کنترل قرار بگیرد. در نظر داشته باشید که تشخیص به موقع این بیماری امری مهم و ضروری محسوب می‌شود زیرا پزشک می‌تواند با مداخله مانع آسیب‌های شدید به ریه شود.

منبع: https://asanteb.com