دیالکتیک چشم‌ها

درباره کتاب :

کتاب دیالکتیک چشم‌ها مجموعه‌ی مقالات و به زبان دیگر جلد دوم کتاب دراماتورژی فیلم محسوب می‌شود. ابتدا قرار نبود این مجموعه چنین باشد، زیرا ویژگی متفاوتِ ساختاری فیلم‌های موردنقد جنس مقالات را از هم متمایز می‌کند. مطلوب این بود، که متناسب با این تفاوتِ بارز ساختاری، مقالات در دو کتاب مجزا تنظیم و عرضه شوند. این مجموعه از حیث ساختاری دو گونه‌ی سینمای دراماتیک (کلاسیک، شاه‌پی‌رنگ) و اپیک(هنری، خرده‌پی‌رنگ) را در قاب می‌گیرد؛ اما از منظر نقد آن‌چه از این مقالات یک کلیت واحد می‌سازد، علاوه‌بر رویکرد زبانی نقد، تأکید بر دیکتاتوری معنا در گونه‌های متفاوت ساختاری است. در واقع به‌رغم گریز آشکار یا پنهان آثار اپیک (خرده‌پی‌رنگ) با معنای جهان، آن‌چه آنان را محکوم به همنشینی کنار هم به عنوان یک مجموعه می‌کند، اسارت مؤلف در دیکتاتوری جهانِ معناست.
تحلیل فیلم‌های متعلق به‌گونه‌ی اپیک از جمله پسربچگی، هنوز آلیس، مرد پرنده‌ای، مرهم، کلاس هنرپیشگی و ماهی و گربه بعداً، در جلد سوم کتاب تئوری‌های فیلم‌نامه در سینمای داستانی با رویکرد آکادمیک، همراه با تحلیل ساختار فیلم‌هایی دیگر از این‌گونه خواهند آمد، اما در این کتاب به هر کدام از این فیلم‌ها به عنوان یک واحد مستقل نگاه شده است.
مقاله‌ی «این "لحظه" آخر کِی "سقف" می‌شود؟» از منظر زمان و مکان به فیلم پسربچگی نگاه می‌کند. در این رویکرد تحلیلی، برای اولین‌بار مختصات ساختار «کوهپایه‌ای» طرح می‌شود که در جلد سوم کتاب تئوری‌های فیلم‌نامه در سینمای داستانی الگوی ساختار کوهپایه‌ای به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های سینمای اپیک با جزئیات خواهد آمد.