هنر انواع فرش ایرانی در جهان گسترده شده است

شهرت، زیبایی و کیفیت فرش های ایرانی, در جهان, بر کسی پوشیده نیست. این آثار فاخر از غالب فرش، فراتر رفته و تبدیل به یک اثر هنری بی بدیل شده اند که نمونه های زیبا و بی نظیر آن را در موزه های سراسر دنیا می توان دید. در این مطلب به چند نمونه از انواع, فرش اشاره می کنیم که خواندن آن اگرچه شما را در خرید فرش یاری نمی کند اما خالی از لطف نیست.

قالی پازیریک، یک نمونه از انواع, فرش

یکی از این فرش های معروف، فرش پازیریک است. این فرش در موزه آرمیتاژ در شهر سن پترزبورگ روسیه نگهداری می شود. این موزه ۳۳ میلیون اثر هنری را در خود جای داده است که یکی از ارزشمندترین آن ها فرش پازیریک است. این فرش ایرانی, از جنس پشم بافته شده و مربع شکل است. طرح آن تصویری از سوارکاران و گوزن های مشغول چرا کردن و همین طور حیوانات افسانه ای با سر عقاب و بدنی مانند شیر است. این فرش توسط یک باستان شناس در جنوب سیبری،‌ نزدیک مرز مغولستان کشف شد و از آنجایی که سال ها در یخ های سیبری قرار داشته تا حد زیادی از نابودی محفوظ مانده است. طی بررسی های کارشناسان احتمال داده می شود قالی پازیریک به عنوان یکی از انواع, فرش ، مربوط به دوره پارت ها و مادها باشد.

قالی اردبیل

مشاوره رایگان

نمونه ای دیگر از فرش های نفیس ایرانی, که در موزه های بزرگ دنیا نگهداری می شوند قالی اردبیل است. این فرش دستباف به صورت جفت بافته شده که یکی از آن ها در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن و دیگری در موزه ای در لس آنجلس قرار دارد. این قالی به سفارش شاه طهماسب صفوی برای مسجد شیخ صفی برای آرامگاه جدش بافته شده است که بافت آن به حدود سال ۱۵۳۹ میلادی می رسد. از آنجایی که این فرش برای مکان مقدسی بافته شده از طرح  نقش های انسان و حیوانات در آن پرهیز شده است.  روزنامه ساندی تایمز در مطلبی این فرش منحصر به فرد را جز ۵۰ شاهکار هنری برتر جهان, معرفی کرده است. طرح این فرش یک اثر انتزاعی است که از تفکر و هنر عارفان دوره صفویه الهام گرفته است.  

قالی چلسی مدلی دیگر از انواع, فرش ایرانی,

یکی از معتبر ترین فرش های ایرانی,،‌ قالی چلسی است که در زمان شکوفایی هنر، یعنی دوران صفویه بافته شده است. این قالی از ابریشم و پشم بافته شده و طرح آن لاکی رنگ است. در نقش فرش حیواناتی مانند شیر، پلنگ، آهو و گوزن دیده می شوند. مکان اصلی بافت این فرش به طور دقیق مشخص نشده است و برخی آن را کار تبریز و عده ای دیگر اثر کاشان می دانند. این قالی تا اتمام دوره صفویه در کاخ سلطنتی نگهداری می شد که بعد از سقوط دولت آن زمان، توسط چند تاجر دست به دست شده است. در نهایت توسط تاجری به نام چلسی خریداری شده که به همین علت این قالی به نام چلسی شهرت دارد. هم اکنون این فرش در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن قرار دارد.

قالی شکارگاه

موزه لوور پاریس یکی از مشهور ترین و بزرگ ترین موزه های جهان, است که آثار ارزشمند زیادی را از سراسر جهان, از جمله ایران در خود جای داده است. یکی از فرش های زیبای ایرانی, که در این موزه قرار دارد، فرش شکارگاه است. این فرش که تماما از ابریشم بافته شده منسوب به شهر کاشان و تاریخ آن مربوط به اواخر قرن ۱۶ میلادی است. این فرش احتمالا در کارگاه های سلطنتی یا همان نقاش خانه ها طراحی شده است، گره های به کاربرده در آن مانند دیگر فرش های کاشان نا متقارن هستند. نقش این فرش بسیار کمیاب است و در آن حیواناتی مانند خرگوش،‌ سگ ها، ببر، آهو و … در میان گل ها قرار دارند و همین طور حیواناتی در حال جنگیدن هستند. بر خلاف دیگر فرش های کاشان، ‌این فرش پس زمینه آبی تیره دارد و حاشیه آن قرمز رنگ است.

قالی سجاده کاشان

بیشتر بخوانید: شهر فرش را بشناسید!

این فرش نفیش ایرانی متعلق به شهر کاشان است که در موزه متروپولیتن نیویورک قرار دارد. این فرش طرح نماز یا سجاده دارد که کتیبه های قرآنی و نام های خداوند در متن آن دیده می شود. به نظر می رسد فرش سجاده هدیه ای از پادشان صفوی به سلطان عثمانی بوده است اما از آنجایی که برخی از آیه ها و عبارات مربوط به  متون شیعه است از طرف عثمانی ها مورد توجه قرار نمی گیرد. در بافت آن  ابریشم، پشم و الیاف طبیعی به کاربرده شده و در متن فرش رنگ قرمز تندی استفاده شده است که رنگ های آن بسیار غنی است. قدمت آن مربوط به قرن ۱۶ ام می شود.

قالی امپراطور

یکی از قشنگ ترین و بی نظیرترین انواع فرش بافته شده در کارگاه های دوران صفوی، فرش امپراطور است. کیفیت عالی مواد به کار رفته، رنگ و ساختار بافت آن باعث حفظ کلی این اثر شده است. این فرش به صورت جفت بافته شده که تنها یکی از آن ها در موزه متروپولیتن نیویورک نگه داری می شود. این فرش به یکی از پادشان روسیه و سپس به امپراطور هابسبورگ رسیده است و نهایتا در سال ۱۹۲۱ این فرش ها به موزه وین رسیدند و در سال ۱۹۲۵ این موزه یکی از آن ها را به موزه متروپولیتن فروخت. قالی امپراطور بافته ای از ابریشم،‌ پشم و پنبه است و بافت فشرده ای دارد. زمینه اصلی آن قرمز رنگ و حاشیه آن سبز و آبی تیره است. این فرش در طول تاریخ با آسیب های زیادی مواجه شده است و قسمت هایی از بافت فرش نشان از فشار بالا دارد، طوری که به نظر می رسد فرش در شرایطی نامناسب بسته بندی شده است. این موزه در طی سه سال به مرمت این فرش مشغول بوده تا فرش شکل اصلی خود را پیدا کند.

این موزه در اوت ۲۰۱۷ نمایشگاهی با عنوان “فرش پادشاهان، شش شاهکار قالی بافی ایران” برگزار کرد که در آن از ۶ قطعه فرش ارزشمند و قدیمی ایرانی رونمایی کرد. این فرش ها تنها بخشی از هنر این سرزمین است که در جهان, گسترده, شده است و فرش های نفیس دیگری از ایران در دنیا وجود دارد که یا در موزه ها نگه داری می شود و یا توسط افراد ثروتمند خریداری شده است.