علائم و انواع حالت‌های وقفه تنفسی یا آپنه خواب

وقفه تنفسی خواب یا آپنه خواب شرایطی است که تنفس به صورت غیر مستقیم برای مدت کوتاهی در طول خواب متوقف می‌شود زیرا فضای هوا در ناحیه گلو بیش از حد باریک است. این بیماری می‌تواند مشکلات جدی را برای سلامتی فرد به وجود آورد و مشخصه اصلی آن خر و پف می‌باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل انواع آپنه خواب و علائم مربوط به آن بپردازیم، البته گزینه‌های درمانی خوبی نیز معرفی می‌شود.

بررسی علائم و نشانه‌های آپنه خواب

آپنه خواب موجب کاهش میزان اکسیژن در مغز و سایر قسمت‌های بدن شده و خواب آلودگی روزانه را با خود به همراه دارد. افراد مبتلا به وقفه تنفسی خواب ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• سر درد شدید
• احساس ناراحتی
• فراموشی
• خواب آلودگی

سایر علائم عبارتند از:

• بیش فعالی کودکان
• افسردگی شدید
• علاقه نداشتن به رابطه جنسی
• تورم پا

آپنه خواب می‌تواند مشکلات بسیاری را برای فرد به همراه داشته باشد که در این قسمت از مقاله به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• فشار خون
• بیماری قلبی
• سکته مغزی
• دیابت

تشخیص و درمان مناسب برای جلوگیری از عوارض این بیماری امری مهم تلقی شده و می‌تواند به طور کامل فرد را از خواب آلودگی روزانه نجات دهد.

معرفی انواع مختلف حالت‌های این مشکل

انواع مختلفی از آپنه خواب وجود دارند که شایع‌ترین آن‌ها آپنه خواب انسدادی می‌باشد. این نوع از آپنه خواب بیشتر در افراد مسن و افرادی که اضافه وزن دارند رخ می‌دهد. برخی از شواهد نشان می‌دهند که کاهش وزن باعث بهبود علائم شده و خواب به پشت علائم را تشدید خواهد کرد. سه نوع آپنه خواب وجود دارد که در زیر به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:

√ آپنه خواب انسدادی: رایج‌ترین نوع بوده که در آن راه‌های هوایی تا حدی یا به طور کامل مسدود می‌شوند.

√ آپنه خواب مرکزی: هیچ انسداد راه هوایی وجود ندارد اما مغز سیگنال‌های صحیحی به عضلات کنترل کننده تنفس نمی‌فرستد.

√ آپنه خواب مختلط: ترکیبی از آپنه خواب انسدادی و مرکزی است.

توجه داشته باشید که برخی از شرایط می‌توانند موجب انسداد راه‌های هوایی شوند که در این صورت خطر ابتلا به آپنه خواب انسدادی افزایش می‌یابد. این عوامل شامل موارد زیر می‌گردند:

√ باریک بودن راه‌های هوایی: ممکن است گلوی برخی افراد به طور ارثی باریک باشد یا ممکن است لوزه‌ها و آدنوئید بزرگ شوند و راه‌های هوایی را مسدود سازند به خصوص در کودکان مبتلا به آپنه خواب.

√ اضافه وزن: افراد چاق 4 برابر بیشتر از افرادی که دارای وزن طبیعی هستند دچار آپنه خواب می‌گردند، زیرا رسوبات چربی در اطراف راه‌های هوایی فوقانی می‌توانند تنفس فرد را محدود کنند.

√ اندازه دور گردن: افرادی که گردن‌های کلفت‌تری دارند، ممکن است راه‌های هوایی باریک‌تری داشته باشند. دور گردن 43 سانتی‌متر به بالا در مردان و 38 سانتی‌متر به بالا در زنان، ریسک ابتلا به آپنه خواب را افزایش می‌دهد.

√ مرد بودن: احتمال ابتلا به این بیماری در مردان 2 برابر زنان است. با این وجود، خطر ابتلا به آپنه خواب در زنان دارای اضافه وزن و در دوران یائسگی افزایش می‌یابد.

√ مسن بودن: آپنه خواب در افراد مسن بسیار شایع‌تر است.

√ سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده شما به این عارضه مبتلا باشند، خطر ابتلای شما نیز افزایش خواهد یافت.

√ مصرف الکل، آرام‌بخش‌ها و خواب‌آور‌ها: این موارد ماهیچه‌های گلو را شل می‌کنند.

√ سیگار کشیدن: احتمال ابتلای افراد سیگاری به آپنه‌ خواب انسدادی ۳ برابر کسانی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند. سیگار کشیدن می‌تواند میزان التهاب و احتباس مایع را در راه هوایی فوقانی افزایش دهد. این ریسک بعد از ترک سیگار، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

√ گرفتگی بینی: اگر در نفس کشیدن از بینی مشکل دارید، خواه این مشکل به‌خاطر ساختار تنفسی‌ یا ناشی از آلرژی باشد، احتمال ابتلای شما به آپنه‌ خواب انسدادی بیشتر خواهد بود.

موارد نامبرده شده زیر نیز احتمال ابتلا به آپنه خواب مرکزی را بالا می‌برند:

• مسن بودن
• اختلالات قلبی
• استفاده از مسکن‌های نارکوتیک (مخدر)
• سکته مغزی

ارزیابی راه‌های تشخیص این بیماری

تشخیص آپنه خواب در ابتدا با بررسی تاریخچه پزشکی فرد و معاینه فیزیکی آغاز شده و سپس در مورد عواملی مانند سابقه خواب آلودگی روزانه و خر و پف از فرد سوال‌هایی خواهد شد. پزشک سر و گردن فرد را برای شناسایی عوامل فیزیکی مرتبط با آپنه خواب مورد بررسی قرار داده و ممکن است از وی بخواهد تا میزان خواب آلودگی روزانه، عادات خواب و کیفیت خواب را برایش توضیح دهد. برخی از آزمایش‌های موجود برای تشخیص این عارضه در ذیل آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

√ پولیسونوگرافی: در این روش فرد به دستگاهی وصل می‌شود که تمامی فعالیت‌های قلب، ریه، مغز، فعالیت عضلانی، حرکت چشم، میزان اکسیژن خون و الگوهای تنفس وی در حین خواب تحت نظر قرار می‌گیرند، از این رو فرد باید یک شب کامل را در بیمارستان بماند.

√ آزمایش‌های خواب در منزل: در برخی موارد، پزشک آزمایشات ساده‌ای را برای تشخیص آپنه خواب در اختیار فرد قرار می‌دهد که می‌تواند در خانه از آن‌ها استفاده کند. این موارد عموما شامل اندازه‌گیری ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، جریان هوا و الگوهای تنفسی فرد می‌باشند.

معرفی و بررسی گزینه‌های درمان آپنه خواب

در موارد خفیف پزشک ممکن است تغییراتی مانند کاهش وزن و ترک سیگار را به فرد پیشنهاد دهد، اما در موارد پیشرفته‌تر معمولا درمان‌های نامبرده شده زیر به فرد توصیه می‌گردد:

√ فشار مثبت مداوم راه‌های هوایی: این روش اولین درمان برای آپنه خواب محسوب شده که طی آن دستگاهی در هنگام خواب بر روی بینی قرار گرفته و هوا را از طریق ماسک وارد بینی می‌کند.

√ دستگاه فشار مثبت بازدمی راه هوایی: این دستگاه کوچک قبل از خواب بر روی هر کدام از سوراخ‌های بینی قرار می‌گیرد. این دستگاه حاوی دریچه‌ای است که اجازه‌ ورود آزادانه‌ هوا را درهنگام دم می‌دهد، اما درهنگام بازدم هوا باید از سوراخ‌های کوچکی که در دریچه تعبیه شده‌اند، عبور کند.

√ موقعیت خواب: از آنجا که خوابیدن به پشت می‌تواند وضعیت را در برخی افراد بدتر کند، بهتر است فرد از موقعیت‌های دیگری برای خوابیدن بهره ببرد.

√ ابزارهای دهانی: استفاده از ابزارهای دهانی برای باز نگه داشتن گلوی فرد نیز می‌تواند تا حدودی به بهبود وضعیت کمک کند.

عمل جراحی: این روش شامل حذف بافت‌های اضافی از پشت گلو بوده و بیشتر برای آپنه خواب انسدادی انجام می‌گیرد. عمل جراحی به کاهش خونریزی کمک می‌کند اما هنوز اثبات نشده است که می‌تواند آپنه خواب را به طور کلی درمان کند و ممکن است عوارض جانبی را نیز با خود به همراه داشته باشد. عمل‌های جراحی دیگری نیز وجود دارند که ممکن است برای اصلاح مشکلات ساختاری در صورت، لوزه و یا قسمت‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرند.

منبع: https://asanteb.com